MenoApp

Η κλιμακτήριος ή πιο σωστά η περιεμμηνόπαυση είναι η μεταβατική περίοδος πριν την εμμηνόπαυση, κατά την οποία εμφανίζονται ορμονικές αλλαγές και τα πρώτα σχετιζόμενα συμπτώματα. Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση που ακολουθεί την κλιμακτήριο και συμβαίνει όταν ολοκληρωθεί 1 χρόνος (12 μήνες) χωρίς έμμηνο ρύση (περίοδο).

Συνήθως οι αλλαγές στην έμμηνο ρύση (περίοδο) σηματοδοτούν μια αλλαγή αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα μπείτε άμεσα σε εμμηνόπαυση. Καλό είναι να κρατήσετε ένα ημερολόγιο περιόδου και να επισκεφτείτε το γυναικολόγο ή /και τον οικογενειακό σας γιατρό για να το συζητήσετε. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρείας (ΕΜΓΕ) «δεν προτείνεται ορμονολογικός έλεγχος για τη διάγνωση της εμμηνόπαυσης στην περιεμμηνοπαυσιακή περίοδο σε γυναίκες >45 ετών».

Δυστυχώς δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Συνήθως η περίοδος δεν σταματάει «ξαφνικά». Υπάρχει μια διαδικασία προετοιμασίας, η οποία χαρακτηρίζεται από διαταραχές στη διάρκεια της περιόδου ή/ και αλλαγές στη ροή του αίματος. Κι ενώ οι περισσότερες γυναίκες θυμούνται την πρώτη τους περίοδο, δε μπορούν να ξέρουν ποια θα είναι η τελευταία! Θα έχουν ενδείξεις ότι βρίσκονται σε μεταβατική περίοδο που θα οδηγήσει στο τέλος, αλλά δε θα ξέρουν ακριβώς το «πότε» θα συμβεί αυτό.

Είναι γεγονός ότι παρατηρείται αύξηση βάρους στις γυναίκες τόσο στην περιεμμηνόπαυση όσο και στην εμμηνόπαυση. Αναφέρεται στη βιβλιογραφία ότι οι γυναίκες 45-55 ετών αυξάνουν το βάρος τους περίπου 1 Kg/χρόνο. Η αύξηση βάρους στην εμμηνόπαυση είναι περισσότερο μια λειτουργία του «μεγαλώνω» και δεν οφείλεται μόνο σε ορμονικές αλλαγές στην εμμηνόπαυση. Έχει φανεί ότι η μείωση των οιστρογόνων μπορεί να ευνοεί τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά (οπότε αλλάζει ο σωματότυπος). Η αύξηση βάρους σε γενικές γραμμές σχετίζεται τόσο με τη διαιτητική συμπεριφορά όσο και με την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, που δημιουργούν ένα θετικό ενεργειακό ισοζύγιο με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση βάρους. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται να παίζουν ρόλο είναι η στέρηση ύπνου/ δουλειά με βάρδιες, η λήψη ψυχοτρόπων φαρμάκων και το οικογειακό ιστορικό παχυσαρκίας. Ακολουθώντας τις οδηγίες για την εμμηνόπαυση που συνιστούν μείωση της ενεργειακής πρόσληψης και ταυτόχρονα διατήρηση της φυσικής κατάστασης μέσω της τακτικής σωματικής δραστηριότητας είναι εφικτό αυτό να αντιμετωπιστεί.

Όχι. Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική διαδικασία που σηματοδοτεί το τέλος της γονιμότητάς σας. Αν θέλουμε να πούμε ότι κάτι γερνάει, είναι οι ωοθήκες σας. Ωστόσο η εμμηνόπαυση συμβαίνει γύρω στα 50 έτη στη ζωή μιας γυναίκας που σίγουρα δεν θεωρείται ηλικιωμένη. Είναι ένα μεταβατικό στάδιο ζωής όπως η εφηβεία!

Από τα μέχρι τώρα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα γνωρίζουμε πως οι γυναίκες που έχουν οφέλη από την λήψη της ορμονικής θεραπείας είναι γυναίκες συνήθως κάτω των 60 ετών και βρίσκονται σε εμμηνόπαυση λιγότερο από 10 χρόνια. Το για το πόσο διάστημα συνολικά θα λάβετε την Ορμονική Θεραπεία για την εμμηνόπαυση (ΟΘΕ) εξαρτάται, αλλά αν δεν υπάρχει αντένδειξη, μπορείτε να τη λάβετε μέχρι την ηλικία των 55 ετών. Για το πώς θα τη διακόψετε οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει ακόμα. Ορισμένοι προτείνουν τη σταδιακή διακοπή και άλλοι την απότομη διακοπή. Σε κάθε περίπτωση αυτό που φαίνεται μέχρι τώρα είναι ότι δεν υπάρχει ένα τρόπος διακοπής της ΟΘΕ που να αυξάνει ο κίνδυνος του φαινομένου «rebound», δηλαδή να αυξάνει ο κίνδυνος υποτροπής των συμπτωμάτων.

Η ξηρότητα κόλπου είναι ένα σύμπτωμα που συχνά αναφέρουν οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Συνήθως, αν μία γυναίκα λαμβάνει συστηματική θεραπεία με ΟΘΕ, βελτιώνεται και η ξηρότητα του κόλπου. Ωστόσο, αν το μόνο σύμπτωμα είναι αυτό της ξηρότητας του κόλπου, μπορείτε να δοκιμάσετε την τοπική χρήση οιστρογόνων κολπικά, καθώς η δράση, αλλά και η απορρόφηση γίνεται κυρίως τοπικά, επομένως δεν υπάρχουν παρά  ελάχιστες αντενδείξεις. Αν σας φοβίζει η χρήση κολπικών οιστρογόνων, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τοπικά (κολπικά) λιπαντικά, ή ενυδατικά που ενυδατώνουν τον κόλπο. Τελευταία γίνεται λόγος και για εναλλακτικές θεραπείες όπως το Laser κόλπου και το TTCRF, που είναι όμως νέες και λιγότερο μελετημένες μέθοδοι που δοκιμάζουν οι γυναίκες, εφόσον ενημερωθούν πλήρως και το επιθυμούν.

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας είναι η εξέταση εκλογής για την διάγνωση της οστεοπόρωσης. Δυστυχώς το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει ότι πάσχετε από οστεοπόρωση και κατά συνέπεια τα οστά σας είναι πιο αραιά και πιο εύθραστα. Αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύετε για κάταγμα στα επόμενα χρόνια, μια κατάσταση δύσκολη και επώδυνη, που δεν είναι επιθυμητή.

Ωστόσο προτού ξεκινήσετε κάποια φαρμακευτική αγωγή, καλό είναι να γίνει η λήψη του ιστορικού σας, κλινική εξέταση (αν υπάρχει κύφωση ή έχετε χάσει ύψος κατά το τελευταίο έτος) και ένας βασικός εργαστηριακός έλεγχος ώστε να είστε βέβαιη ότι πρόκειται για μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση (π.χ.  γενική εξετάση αίματος, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων, ασβέστιο ορού, φώσφορος ορού (διορθωμένος προς την αλβουμίνη ορού), εκτίμηση νεφρικής λειτουργίας με την κρεατινίνη ορού, αλκαλική φωσφατάση, θυρεοειδοτρόπος ορμόνη, μέτρηση της δραστικής μορφής της βιταμίνης D στον ορό, καθώς και ασβέστιο ούρων 24ώρου.  Αφού επιβεβαιώσετε ότι πάσχετε από μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, τότε θα σας συστήσει ο γιατρός σας διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, καθώς και φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία της νόσου και την πρόληψη των καταγμάτων. 

Αν βρίσκεστε σε περιεμμηνόπαυση, δηλαδή έχετε διαταραχές περιόδου και έχετε έντονη αιμορραγία ή/ και πόνο. Αν βρίσκεστε σε εμμηνόπαυση, δηλαδή δεν έχετε περίοδο για τουλάχιστον 1 χρόνο, και ξαφνικά δείτε κολπική αιμορραγία, ή παρατηρήσετε μεγάλη ακούσια απώλεια βάρους ή όρεξης, τότε χρειάζεται να επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Από ελληνικές ή ξένες ιστοσελίδες (sites) επίσημων φορέων όπως:

1. Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία: www.hsog.gr
2. Ελληνική Εταιρεία Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης: www.emmino.gr
3. Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ): www.eletem.org
4. Ευρωπαϊκή Εταιρεία Εμμηνόπαυσης και Ανδρόπαυσης (European Menopause and Andropause Society – EMAS): www.emas-online.org
5. Διεθνή Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (International Menopause Society – IMS): imsociety.org
6. Αυσταλιανή Κοινότητα Εμμηνόπαυσης (Australasian Menopause Society – AMS): https://www.menopause.org.au
7. Βρετανική Κοινότητα Εμμηνόπαυσης (British Menopause Society – BMS): https://thebms.org.uk

Από επιστημονικά άρθρα που μπορείτε να διαβάσετε σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες όπως από την Αμερικάνικη National Library of Medicine (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov)